Page 46 - İTU RSG

e-sergi - { nisan 2014 }
46 İTÜ RSG | 03/2014
Kaya Resimleri
2011yılındaBrezilyadaSaoPaulo, MuseuDaimagemEDo Som Müzesinde Ekim 2011 de açtığım bir sergide, merhum Servet Somuncuoğlu ve onun kaya fotoğrafları ile tanıştım. Son derece etkileyici görüntülerle akkase ebrular yapmayı planladık. Bu binlerce yıllık sanat anlayışının çağdaş sanatı etkileyen öğeler içerdiğini fark ettim.
Sibirya’nın Irkuts bölgesinde yer alan Lena kaya resimlerinin çiziliği zaman olarak Rus arkeologlarının düştüğü tarih M.Ö. 14-12 bin arasıdır. Tarih boyunca Türk kültürünün dışında diğer herhangi bir kültürün yaşamadığı bu yöre, diğer kültürlerin etkisinden de uzaktır. Demek
ki Sibirya’da tespit edilen kaya resimleri, günümüzden yaklaşık 15 bin yıl önce Türkler tarafından çizilmiştir.
Kaynağı Sibirya’dan veya Orta Asya’nın muhtelif bölgelerinden dünya üzerine yayılan insanlar, kültür unsurlarını da beraber götürmüşlerdir. Sibirya nakşettikleri resimleri, şifreleri ve karakterleri muhafaza ederek gittikleri yerlerde de çizmişlerdir. Kökeni Asya’da olmak üzere, Güney ve Kuzey Amerika’da Arap yarımadasında, Afrika’da ve Avrupa’nın hemen
her köşesinde çok eski zamanlardan beri Türkleri görmekteyiz. Azerbaycan-Kubistan ve Ordu-Mesudiye’de bulunan kaya resimleri ile İskandinav ülkelerinde bulunan kaya resimleri arasındaki bağlantı, herkesi şaşırtacak kadar açıktır. İtalya, Almanya ile Kırgızistan’daki kaya üstü figürlerinin aynı oluşu, açıklanmaya muhtaçtır.1
Türkler tarihi hafızlarından kaynaklanan bilgileri yazıyı kullanmadan önce taşlara kazımıştır. Bu gelenek
yazının oluşmasına kaynaklık ettiği gibi zamanla
yazıyla da beraber devam etmiştir. Sibirya içlerinde başlayıp, Balkanlara, Avrupa içlerine kadar uzanan
kaya resimlerinin dili, tarihsel anlamlarının çözülmesi insanlığın gizemli tarihinin ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Çünkü ilk insanda, bugünkü insan gibi düşünüyor ve bir şekilde bunu ifade ediyordu, işte bu ifade edişler, yani insan düşüncesinin ilk izleri kaya resimlerinde saklıdır.
Kime ait olduğu konusunda devam edip giden tartışmalar bir yana kalsın, bu alanlar bütün insanlığın ortak kültür mirası, ortak bilinçaltı ve bilginin ilk izlerini taşıyorlar.2
1 “Türk Tarihinin ve Kültürünün Kaynağı Olarak Kaya Üzeri Resimler (Petroglifler) ve Yazılar” – Necati Demir
2 “Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler” Sunuş Yazısından Servet Somuncuoğlu