Page 10 - RSG_MAG_18_AE

sanat hakkında - { mayıs 2019 }
Mavi-Beyaz İznik Çinileri
10 İTÜ RSG | 05/2019
15. yüzyıl sonu, 16. yüzyıl başı, Osmanlı çini sanatında yeni bir dönemin başlangıcıdır. Ağırlıklı olarak mavi-beyaz teknikte üretim görülür. Ana renk kobalt mavi ve tonları- dır. 17. yüzyıl ortalarına kadar diğer yaklaşımlarla birlikte sürecek bu tekniğin en belirgin özelliği sert ve beyaz ha- murdan üretilmesidir. Mavi-beyaz tekniğin bezemelerinde 15. yüzyıl Ming porselenlerinin etkisi görülür. Merkezi bir tasarım kaynağı olarak işlev gören Osmanlı Nakkaşhane- sinden çıkan tasarımlar, İznik atölyelerinde uygulanır ve tüm sanat ürünlerindeki genel üslubu etkiler.
Bu dönemde karo üretimi, evânî üretiminin gerisindedir. Üretilen karolarda ise altıgen form ön plana çıkar. Mavi- beyaz çinilerin yetkin örnekleri İstanbul Topkapı Sarayın- da görülür.
Mavi-beyaz dönemde yer alan yüzey süslemeleri Baba Nakkaş ve Haliç işi/Tuğrakeş olarak gruplandırabilir. Baba Nakkaş üslubunda, hatayi, rumi ve soyutlanmış bu- lut motifleri karakteristik olarak kullanılır. Haliç işi’nde ise helezonların üzerinde küçük yaprak ve çiçekler yer alır. Bu desenin ağırlıklı olarak evânîde kullanımı tercih edil- miştir.