Page 16 - RSG_MAG_18_AE

sanat hakkında - { mayıs 2019 }
İznik Çinilerinin Yapısı ve Üretimi
KAYNAKLAR:
- ALTUN, Ara, “İznik Çini ve Seramikleri”,
Sadberk Hanım Müzesi Türk Çini ve Seramikleri, İstanbul 1991.
- ATASOY, Nurhan - Julian RABY, İznik Seramikleri, London 1989.
İznik Çinileri %65-85 oranında kuvars içerir. Dünya se- ramik literatüründe yüksek ve doğru uygulanması zor bir teknoloji olarak tanımlanır. Hamur, astar ve sırdan olu- şan üç kuvars tabakasının bileşiminden oluşur. Çinilerin kuvarstan gelen sağlam yapısı iç mekanlarda ve eşyalarda kullanıldığı gibi dış cephelerde de kullanılmasına olanak sağlar.
Çini hamurunun temel bileşenleri kuvars, kum, kil ve si- lisyumdur. Son analizlere göre, İznik çinilerinin yüksek dönemindeki bileşiminin % 65 ila %75 kuvars; kurşun ve kireç bakımından zengin % 20-25 oranında frit,% 8-15’ü kalkerli olmayan kil olduğu tespit edilmiştir. Bir çeşit cam tozu olan frit, yüksek sıcaklıkta kuvars partikülleri ara- sında bağlayıcı maddeye dönüşür. Çini hamurunun düşük kil, yüksek kuvars içermesi biçimsel işlenebilirliğini güç- leştirir, istenilen formlara ulaşmak malzemenin doğasına hakimiyeti gerektirir.
Ana form elde edildikten sonra kuvarslı astar çekilir, fırça ile desenler ve konturlar çizilir, boyanır. Desen tasarımları forma serbest çizimlerle ya da şablonlarla ve aktarılır. İznik çinilerinin bir diğer belirgin özelliği de bezemeyi kaplayan sırdır. Sır kompozisyonu kalay ve kurşun içerir. 16. Yüzyıl İznik çinilerinin 900 °C ile 1200 °C arasında fırınlandığı tahmin edilmektedir.
16 İTÜ RSG | 05/2019