Page 18 - İTÜ Rektörlük Sanat Galerisi

röportaj - { mart 2015 }
Herhangi bir eserin sanat olması, onu ortaya çıkaranın becerisidir. Yani günlük hayatta bizim kullandığımız birçok işlevsel aletle, mesela tencerelerle müzik yapan guruplar var. Bunların yaptıklarına sanat deniyor. Yani bir daktilo ile yazılan her şey sanat olmuyor ama bir yazarın elinde sanat oluyor.
O yüzden fotoğraf ya da sinema sanattır, değildir gibi tartışmalar hangi tarihte yapılırsa yapılsın gereksiz buluyorum. Ortaya çıkan eser üzerinden konuşmak gerek. Fotoğraf makinesini kullanarak hakikaten sanatsal değer taşıyan işler üretilebiliyor. Ama fotoğrafı diğer sanatlardan ayıran bir nokta var; fotoğraf işlevsel olarak da hayatın içinde. Yani günlük hayatımızda fotoğrafa estetik kaygıların dışında da ihtiyaç duyuyoruz. O yüzden bunlar birbirine çok karışıyor. Ama bir taraftan bence bu güzel bir
şey. İşin zanaatının da bu kadar yaygın olması, yaratıcılığın önünü açıyormuş gibi geliyor. Dolayısıyla benim kafamda bir soru işareti
yok. Bazı eserler sanat eseridir bazı eserler zanaat eseridir. Ve bunlar böyle yarıştırmaya gerek olmadığını düşünüyorum.
Belgesel fotoğrafçılık çok yakından tanıdığımız, sürekli yeni örneklerine şahit olduğumuz bir alan değil... Biraz anlatır mısınız? Belgesel fotoğrafçılık kavramı
dünya literatürüne Lewis Hine
diye bir fotoğrafçı aslında sosyolog sayesinde girdi. Amerika’da çocuk işçilerle ilgili bir çalışma yapıyordu. İstediği etkiyi alamayınca 1900’lerin başında çocuk işçilerin fotoğraflarını
çekmeye başladı ve biz bugün
çocuk işçiler yasasını, Amerika’dan başlayarak dünyaya yayılan bu yasadaki hakları Lewis Hine’ın bu çalışmasına borçluyuz. O yüzden belgesel fotoğrafın önemli özelliği hayata dokunmaktır. Yani estetik kaygılar tek başına belgesel fotoğraf için ikna edici olmaz. Bir öykü anlatır ve bu öyküdeki amaç diğer insanların bu konudaki duyarlılığını geliştirmektir. Ama bu şu anlama gelmesin, “Belgesel fotoğrafçı
bir konu çeker, eğer o konu bir sorunsa hemen çözülür...” Önemli olan diğer insanların gösterdiği duyarlılıktır. Yakın zamana kadar fotoğraf tarihinin önemli işleri aslında belgesel fotoğraf kapsamına girecek başlıklardır. Günümüzde bunun çok örneğini yaşamadık
ama Vietnam Savaşını
durduran, belgesel
fotoğrafçılarının
cepheden gönderdiği
savaş fotoğraflarıdır
aslında. O yüzden
hayati önemi büyük.
Günümüz dünyasında
bir belgesel fotoğrafın
önemli özelliklerinden
biri olan seri fotoğraf;
öyküleriyle beraber,
yani yazılarıyla
beraber seyirciye
ulaştırılması gibi
zorluklar yüzünden
pek medyada
yer bulamıyor. O
yüzden tek fotoğraf,
gazetelerde kullanılan
haber fotoğrafçılığı
öne çıkmış durumda.
18 İTÜ RSG | 03/2015