Page 30 - RSG_MAG_17_RO
P. 30
sanat hakkında - { şubat 2019 }
Âdem İle Havva’nın Cennetten Çıkarılışı
Bir Falnâme Minyatürünün İkonografik Çözümlemesi
NURCAN BOŞDURMAZ Bilgi Üniversitesi
30 İTÜ RSG | 02/2019
Osmanlı sanatında önemli bir yer tutan minyatürler, gü- nümüzde araştırmacıların hâlâ büyük bir ilgiyle inceledik- leri eserlerdir. Minyatürler iki ana çerçevede incelenmek- tedir. İlki teknik ve üslup açısından diğeri ise ikonografik incelemedir. Bu makalede, 17. yüzyılda Kalender Paşa ta- rafından I. Ahmed’e sunulan Falnâme isimli eserde bulu- nan “Âdem ve Havva” minyatürünün, ikonografik çözüm- lemesi yapılacaktır. Bu amaçla kıssanın anlatıldığı kutsal kitaplar ve Anadolu coğrafyasında çok rağbet görmüş bazı dinî kaynaklar göz önüne alınmıştır.
Osmanlı sanatında tarihî konular, kültürel hayat ve inanca bağlı olarak dinî ve tasavvufî pek minyatür üretilmiştir. Herhangi bir yazmada karşılaşılan bir minyatürü çoğun- lukla eşlik ettiği metinle yorumlayıp çözmek mümkündür. Özellikle 16. yüzyıl sonu ve 17. yüzyıl itibarıyla sıklıkla karşılaşılan murakka (albüm) minyatürlerinde bağımsız tasvirler ortaya çıkmaktadır. Bunlar “belirli öykülere” tekâbül eden imge kodlarıdır. (Değirmenci, 2015, s. 26) Bu imge kodlarını çözümleyebilmek tasvirin ait olduğu dö-
