Page 41 - RSG_MAG_17_RO

Buğday, Taberî Tarihi’nde şu şekilde anlatılır:
“...rivayete göre Âdem gökten yere in- dirildiği vakit, yüce Tanrı’nın emriyle otuz türlü meyveyi kendiyle beraber getirmiştir. Âdem’le birlikte cennetten çıkarılan nesneler arasında bir kese buğday da vardır. Aynı kaynakta zik- redilen diğer bir rivayete göre ise buğ- day Âdem’in acıkmasından sonra Ceb- rail tarafından getirilir. Çünkü Âdem aç kaldıktan sonra Tanrı, Cebrail ara- cılığı ile ona yedi buğday tanesi gönde- rir, Cebrail bu taneleri Âdem’e verir.” (Taberî, 1991, 1. Cilt, 164).
Yine Taberî Tarihi’nde cennetteki yasak ağaç için şu bilgi bulunur:
“Tanrı’nın Âdem ile Havva için yak- laşmalarını yasak ettiği ağaç başaktı. Âdem ile Havva bu başaktan yedikle- rinde avret yerleri gözüktü. Onların tırnakları (tırnaktan olan tabiî giyim- leri) avret yerlerinin kendilerine gözük- mesine mâni oluyordu. Onlar, avretleri gözükmekle hemen cennet ağaçlarının, yani incir ağacının yapraklarını kopa- rarak vücutlarına yapıştırmaya başla- dılar.” (Taberî, 1991, 1. Cilt, 166).
Yasak ağacın ne olduğu meselesi Ya- hudilikte de merak konusu olmak- la beraber bazı Tevrat tefsircilerine göre bu bilgiyi temsil eden buğday, zevk ve hazzı temsil eden incir, üzüm veya ağaç kavunu ya da elmadır.
Kur’an-ı Kerim’de “ağaca yaklaşma- yın” ifadesi çok nettir. Burada “ağaç- tan yemeyin” diye bir ifade bulun- mamaktadır; ancak maksadın ne
Resim 2: “Âdem ile Havva’nın cennetten çıkarılışı”, Cafer-i Sadık’a atfedilen minyatür Falnâme, (yaklaşık 1550) , (Schipper, 2015, 105).
olduğu bilinmemekle beraber bu ağaç Kur’an tefsirlerinde, ilim, yani hay- rı ve şerri bilme ağacı, üzüm asması, buğday, sümbül, hurma, incir, buğday ya da şarap ağacı olarak yorumlanır. Zikredilen buğday öyle bir cennet buğdayıdır ki danesi sığır yüreği gibi kaymaktan lezzetli ve baldan tatlı olarak belirtilir. Sufiler için de bu, buğday ya da buğday başağıdır. Buğ- dayın insanın beslenmesinde önemli bir yer tuttuğu düşünülürse cennet- teki ağacın bu şekilde yorumlanmış olması doğaldır. Buğday başakları, Âdem’le ilişkilendirilmiş olmasına rağmen minyatür sanatçısı bu ba- şakları Havva’nın elinde çizmiştir. Bu bilinçli bir tercih midir? Tam bir bağlantı olduğunu bilmesek de Batı mitolojisinde Olympos tanrıçaların- dan, ekilmiş toprak ve bereket tan- rıçası Demeter’in bir Greko-Romen rölyefinde kutsal çocuğu Plutus ile tasvir edilirken elinde bir başak bu-
02/2019 | İTÜ RSG 41